Sunday, May 18, 2008

5 ​ขั้นตอน​ ​สู่การจำ​แบบ​ "​ไอน์สไตน์​" : Imagination is more important than intelligence

5 ​ขั้นตอน​ ​สู่การจำ​แบบ​ "​ไอน์สไตน์​"

อัลเบิร์ต​ ​ไอน์สไตน์​ ​กล่าว​ไว้​ว่า​ ​จินตนาการสำ​คัญกว่า​ความ​ฉลาด​ Imagination is more important than intelligence

หลักการนี้​ได้​ผ่านบทพิสูจน์มานับครั้ง​ ​ไม่​ถ้วน​

"รอน​ ​ไวท์​" ​เป็น​ผู้​หนึ่งที่ท้าพิสูจน์​เรื่องนี้ผ่านชีวิตจริง​

17 ​ปีที่ผ่านมา​ ​ใน​ขณะที่​ "รอน​ ​ไวท์​" ​เป็น​นักศึกษา​อยู่​ใน​มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งของรัฐเทกซัส​ ​สหรัฐอเมริกา​ ​เขา​เป็น​ผู้​ชายธรรมดาที่มี​ความ​ฝันว่า​ ​วันหนึ่ง​จะ​มี​ความ​จำ​เป็น​เลิศแบบไอน์สไตน์​ ​ทันทีที่​ได้​ยินข่าวว่ามีการเปิดอบรมเรื่อง​ความ​จำ​แบบไอน์สไตน์​ ​เขา​จึง​ไม่​ยอมละทิ้งโอกาสดีๆ​ ​รีบสมัคร​เข้า​ร่วมโครงการ

และ​วันนี้​ "รอน​ ​ไวท์​" ​กลาย​เป็น​ที่รู้จักของคน​ทั่ว​ไป​ใน​ฐานะ​ผู้​ที่มี​ความ​จำ​ยอดเยี่ยมที่สุดคนหนึ่งของโลก​ ​เป็น​วิทยากรชื่อดังด้านการฝึกฝน​ความ​จำ​โดย​วิธีพัฒนา​ความ​คิดแบบไอน์สไตน์ที่​ใครๆ​ ​ก็อยากฝากตัว​เป็น​ศิษย์

ที่ผ่านมา​เขา​ทำ​ลายสถิติที่ท้าทายหลายอย่างจน​ได้​รับการบันทึกลงกินเนสส์บุ๊ก​ ​เช่น​ ​การจำ​เลขจำ​นวน​ 28 ​หลัก​ ​ภาย​ใน​เวลา​ 1.15 ​นาที​ ​การจำ​ชื่อจำ​นวน​ 150 ​ชื่อ​ ​ภาย​ใน​เวลา​ 20 ​นาที​ ​และ​การจดจำ​บทกลอนจำ​นวน​ 250 ​บรรทัด​ ​ได้​ภาย​ใน​พริบตา​เดียว

ความ​จำ​ของ​ "รอน​ ​ไวท์​" ​สร้าง​ความ​ประทับใจ​ให้​กับ​ผู้​คน​ทั้ง​โลกแบบ​ไม่​รู้ลืม

ใน​งานสัมมนา​ "Bring the Mind of Einstein to Your Organization" ​ณ​ ​โรงแรมเรดิสัน​ ​กรุงเทพฯ​ ​ช่วงปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมา​ "รอน​ ​ไวท์​" ​เรียก​ความ​สนใจ​จาก​ผู้​เข้า​ร่วมงาน​ด้วย​การโชว์​ความ​จำ​ที่ทำ​งาน​ได้​ใกล้​เคียง​กับ​หน่วย​ความ​จำ​ของฮาร์ดดิสก์​ใน​เครื่องคอมพิวเตอร์​

ภาย​ใต้​เงื่อนไขง่ายๆ​ ​หากชี้นิ้วไปที่คนไหน​ ​ให้​คน​นั้น​พูดเลข​ 2 ​หลัก​ ​ใน​จำ​นวน​ 10-99 ​จนครบ​ 20 ​คน

จาก​นั้น​ "รอน" ​ใช้​มันสมองที่มี​อยู่​เท่าๆ​ ​กับ​คน​อื่น​ทวนตัวเลข​ทั้ง​หมด​จาก​ความ​จำ​ ​ไล่​จาก​คนแรกไปจน​ถึง​คนสุดท้าย​ ​และ​ไล่​จาก​เลขหลักสุดท้ายที่​ได้​ยินไปจน​ถึง​จำ​นวน​ ​นับตัวแรก​ ​ซึ่ง​ไม่​ซ้ำ​กัน​เลย​ ​และ​ไม่​ได้​เรียงลำ​ดับ​จาก​น้อยไปหามาก​ ​หรือ​จาก​มากไปหาน้อยแต่อย่าง​ใด​ ​เสียงปรบมือ​จึง​ดังกึกก้องห้องประชุมภายหลัง​จาก​เขา​ทวนตัวเลขเสร็จ

"รอน" ​บอก​กับ​ทุกคนว่า​ ​ทุกคน​สามารถ​ทำ​ได้​ ​สามารถ​จำ​หลายสิ่งหลายอย่าง​ได้​ ​เพียงแต่รู้จักพัฒนา​ความ​คิดอย่าง​เป็น​ระบบ​ ​มีระ​เบียบ​ใน​การจำ

แบบทดสอบแรกที่​ "รอน" ​ใช้​สอน​ ​ผู้​กระหายอยากมี​ความ​จำ​เป็น​เลิศคือ​ ​คำ​ง่ายๆ​ 20 ​คำ​ ​นั่นคือ​ ​ฟูจิ​ ​น้ำ​แข็ง​ ​ต้นไม้​ ​จักรยาน​ ​สุนัข​ ​น้ำ​ 1 ​แก้ว​ ​รองเท้า​ ​ทีวี​ ​หมอน​ ​สปริง​ ​เครื่องบิน​ ​โตเกียว​ ​แมว​ ​หมวกสีดำ​ ​แว่นตา​ ​เสื้อสีน้ำ​ตาล​ ​เช็คมูลค่า​ 100,000 ​บาท​ ​รถคัน​ใหม่​ ​สุนัข​ ​และ​ฟูจิ

หลายคนฟัง​แล้ว​อาจ​จะ​รู้สึกหงุดหงิด​ ​คำ​ตั้งเยอะ​จะ​จำ​อย่างไร​ได้

เทคนิคง่ายๆ​ ​ที่​ "รอน" ​บอกว่า​เป็น​พื้นฐานของการจำ​ ​นั่นคือการผูกคำ​เหล่านี้​เป็น​ห่วงโซ่​ให้​กลาย​เป็น​เรื่องราว

กรณีนี้​ "รอน" ​ให้​ทุกคนลองจินตนาการว่า​เรา​ไปที่ภู​เขา​ฟูจิ​ ​ที่นั่นมีน้ำ​แข็ง​ ​ต้นไม้​ ​จักรยานจอด​อยู่​ ​เจอสุนัข​ใส่​รองเท้าคู่หนึ่ง​ ​กำ​ลังถือน้ำ​อยู่​ใน​มือ​ 1 ​แก้ว​ ​นอนดูทีวี​อยู่​บนหมอน​และ​ที่นอนสปริง​ ​จาก​นั้น​ก็ขึ้นเครื่องบินไปโตเกียว​ ​เจอแมว​ใส่​หมวกสีดำ​ ​ใส่​แว่นตา​ ​ใส่​เสื้อสีน้ำ​ตาล​ ​ใน​มือมี​เช็คมูลค่า​ 100,000 ​บาท​ ​เตรียม​ไว้​สำ​หรับซื้อรถคัน​ใหม่​ ​แล้ว​เจอสุนัขอีกตัวก่อนบินกลับภู​เขา​ฟูจิ​

เท่า​นี้ทุกคนก็​สามารถ​ที่​จะ​จำ​คำ​ต่างๆ​ ​ที่บอกไป​ได้​ทั้ง​หมด​

"รอน" ​บอก​ถึง​เคล็ดลับ​ใน​การจำ​ที่​ใช้​กัน​มานานกว่า​ 2,000 ​ปีว่ามี​อยู่​ 5 ​ขั้นตอน

1.​ชัดเจน​ (focus)

โฟกัสสิ่งที่​ต้อง​การจดจำ​ให้​ชัดเจนว่าคืออะ​ไร​ ​มี​ความ​โดดเด่นตรงไหน​ ​ตรงนี้ถือว่า​เป็น​จุดที่สำ​คัญที่สุดที่ทำ​ให้​พลังของการจดจำ​มีประสิทธิภาพ

2.​บันทึก​ (files)

เป็น​อีกขั้นตอนหนึ่งที่ละ​เลย​ไม่​ได้​ ​หากคุณ​ต้อง​การเรียกคืนเอกสาร​จาก​คอมพิวเตอร์กลับมา​ใช้​อีก​ ​คุณ​จะ​ต้อง​บันทึกโฟลเดอร์​หรือ​ไฟล์งาน​นั้น​ไว้​เพื่อเรียก​ใช้​ใน​ภายหลัง​ ​ความ​ทรงจำ​ของคุณเช่น​กัน​ที่มีกลไกการทำ​งานแบบเดียว​กัน​ ​ดัง​นั้น​เพื่อ​ให้​สามารถ​เรียกข้อมูลกลับมา​ใช้​ได้​ใน​ระยะ​เวลาต่อมา​ ​ทุกคนจำ​เป็น​ต้อง​บริหารจัดการ​ความ​ทรงจำ​ ​และ​จัดเก็บข้อมูล​ไว้​ใน​ตู้​เก็บไฟล์​แห่ง​ความ​ทรงจำ​อย่างมีระบบ​และ​มีระ​เบียบ​ ​เพื่อเวลา​เรียก​ใช้​จะ​ได้​ง่ายขึ้น​

3.​ภาษาภาพ​ (pictures)

เพื่อ​ให้​ง่ายต่อการจดจำ​ ​ทุกคนจำ​เป็น​ต้อง​จินตนาการสิ่งที่​ต้อง​การจำ​ให้​เป็น​ภาพที่คุ้นเคย​ ​หรือ​ภาพที่สะดุดตา​ ​พูดง่ายๆ​ ​อะ​ไรก็ตามที่​ต้อง​การจดจำ​จะ​ต้อง​แปลง​ให้​อยู่​ใน​รูปแบบของภาษาภาพเสมอ​

และ​นี่คือเหตุผลที่อธิบาย​ถึง​การจดจำ​หน้าตาของ​ผู้​คน​ ​แต่​ไม่​สามารถ​จำ​ชื่อ​ได้​เนื่อง​จาก​ทุกคนมองเห็นรูปหน้าคน​ ​แต่มอง​ไม่​เห็นชื่อของคนคน​นั้น​ ​เวลา​เจอหน้า​กัน​อีกครั้ง​จึง​รู้สึกคุ้นตา​แต่จำ​ชื่อ​ไม่​ได้​ ​การจำ​เป็น​ภาพก็​ใช้​หลักการเดียว​กัน​ ​ดัง​นั้น​หากคุณ​ต้อง​การจดจำ​บทกวี​ ​ตัวเลข​ ​ที่​อยู่​ ​ข้อมูล​จาก​ชั้นเรียน​ ​ข้อ​ความ​ใน​หนังสือ​ ​หรือ​อะ​ไรก็ตาม​ ​จะ​ต้อง​แปลงสิ่งเหล่า​นั้น​ให้​เป็น​ภาพเสียก่อน​ ​เพื่อ​ให้​มองเห็น​และ​จดจำ​มัน​ได้

4.​ติดตรึง​ (glue)

การ​จะ​จดจำ​บางสิ่งบางอย่าง​ ​สิ่ง​นั้น​ต้อง​มี​ความ​โดดเด่นเพียงพอที่​จะ​ติดตรึง​อยู่​ใน​ความ​ทรงจำ​ ​กระทบ​กับ​ความ​รู้สึกของตัวเองอย่างแรง​

หากสังเกตช่วงชีวิตที่ผ่านมา​ ​จะ​เห็น​ได้​ชัดว่า​ความ​จำ​จะ​ติดตรึง​อยู่​ใน​ความ​ทรงจำ​ได้​ก็ต่อเมื่อภาพ​นั้น​มี​ความ​เคลื่อนไหว​ ​มี​ความ​รู้สึก​ ​หรือ​มีสิ่งพิ​เศษบางอย่างมา​เชื่อมโยง​กับ​ตัวเรา​ ​และ​นี่​เป็น​คำ​ตอบว่าทำ​ไมคุณ​จึง​สามารถ​นึก​ถึง​รายละ​เอียดของอุบัติ​เหตุทางรถยนต์​เมื่อ​ 20 ​ปีก่อน​ได้​อย่างแม่นยำ​ ​หรือ​นึกย้อน​ถึง​เหตุการณ์​โศกนาฏกรรมที่​เกิดขึ้นเมื่อ​ 15 ​ปีก่อน​ได้​ ​ซึ่ง​นี่ก็​เป็น​เหตุผลเดียว​กับ​ที่คุณ​สามารถ​นึก​ถึง​เหตุการณ์ดีๆ​ ​อย่างเช่นตอนที่คุณ​ให้​กำ​เนิดลูก​ ​หรือ​วันแต่งงาน

ดัง​นั้น​ ​ภาพที่สร้างสรรค์ขึ้นมา​เพื่อจำ​ ​จะ​ต้อง​เป็น​ภาพที่ติดตรึง​ใน​ความ​ทรงจำ​ได้​ดี​ ​มี​ความ​เคลื่อนไหว​ ​หรือ​ความ​รู้สึกร่วม​ด้วย​ ​และ​หาก​เป็น​ภาพที่มี​ความ​พิ​เศษมากก็​จะ​ยิ่ง​ช่วย​ให้​จำ​ได้​ดีขึ้น

5.​ทบทวน​ (review)

การทบทวนสิ่งที่บันทึก​ไว้​ใน​ความ​ทรงจำ​ ​เป็น​อีกขั้นตอนหนึ่งที่​จะ​ทำ​ให้​สามารถ​จำ​ ​สิ่งต่างๆ​ ​ได้​ใน​ระยะยาว​

วิธีการง่ายๆ​ ​ตื่น​เช้า​ขึ้นมา​ให้​ถามตัวเองว่า​ ​เมื่อวานนี้​เรา​ได้​พบใครบ้าง​ ​เพื่อ​จะ​ทบทวนรายชื่อของคนที่​เรา​ได้​พบ​ ​แล้ว​ดูว่ามีกี่คนที่คุณ​สามารถ​จำ​ได้​ ​ตรงนี้ถือ​เป็น​แบบฝึกหัดที่ดี​ ​แถม​ยัง​ช่วย​เพิ่มเติมข้อมูลไป​ใน​เมโมรี่​ส่วน​ตัวไปพร้อมๆ​ ​กัน​ด้วย

ถ้า​ทุกคน​สามารถ​ทำ​ได้​ตามขั้นตอนนี้​ ​ต่อไป​ไม่​ว่า​จะ​เป็น​การพูดหน้าห้อง​ ​หรือ​พรี​เซนต์งานต่างๆ​ ​ก็ทำ​ได้​อย่างน่าทึ่ง​

ก่อน​เข้า​สู่กระบวนการจำ​ 5 ​ขั้นตอน​ ​ทุกคน​จะ​ต้อง​แบ่งพื้นที่​ใน​สมองออก​เป็น​ห้องๆ​ ​แล้ว​สร้างแฟ้มข้อมูล​ ​นำ​ประ​เด็นต่างๆ​ ​มา​แปลง​ให้​เป็น​รูปภาพที่คุ้นเคย​ใน​ชีวิตประจำ​วัน​ ​เช่น​ ​สิ่งต่างๆ​ ​ภาย​ใน​บ้าน​ ​สถานที่ทำ​งาน​ ​เมืองสำ​คัญๆ​ ​หรือ​รายละ​เอียดของร่างกาย​ ​แล้ว​ให้​หมายเลขสิ่งของเหล่า​นั้น​เพื่อ​ช่วย​ใน​การจำ​ให้​ง่ายขึ้น​

ทักษะ​เหล่านี้​เป็น​เรื่องที่พัฒนา​ได้​ ​เพียงแต่ทุกคน​ต้อง​มีจินตนาการ​

"​ถ้า​อยากจำ​อะ​ไร​ ​ก็สร้างภาพ​แล้ว​ใส่​ทุกอย่าง​ใน​แฟ้ม​ ​ไม่​ว่า​จะ​จำ​ 100 ​สิ่ง​ 1,000 ​อย่าง​ ​ไม่​ว่าสิ่งที่อยากจำ​จะ​เป็น​รูปธรรม​หรือ​นามธรรม​ ​ก็​ใช้​หลักการพื้นฐาน​ 5 ​ขั้นตอนเหมือน​กัน​ ​แทนสิ่งที่​ต้อง​การจำ​ด้วย​รูปภาพ​หรือ​หมายเลข​ ​และ​หาก​ต้อง​การจำ​ได้​ใน​ระยะยาว​จะ​ต้อง​มีการทบทวนอย่างสม่ำ​เสมอ​ ​ผ่านไป​ 1 ​สัปดาห์กลับมาทบทวนครั้งหนึ่ง​ ​ผ่านไป​ 1 ​เดือนกลับมาทบทวนอีกครั้งหนึ่ง​ ​ความ​จำ​ก็​จะ​คง​อยู่​กับ​เราตลอดไป"

และ​นี่​เป็น​เคล็ดลับง่ายๆ​ ​การเพิ่มศักยภาพ​ใน​การจำ​ให้​กับ​สมองของทุกคน​

สำ​หรับ​ "รอน​ ​ไวท์​" ​ใน​วันนี้​เขา​มี​ 999 ​ภาพ​เป็น​ตัว​ช่วย​ใน​การจดจำ​สิ่งต่างๆ​ ​และ​ผล​จาก​การที่​เขา​ทบทวนสิ่งต่างๆ​ ​ที่​เกิดขึ้น​ใน​ชีวิตทุกวัน​ ​ทำ​ให้​ความ​จำ​ของ​เขา​พัฒนา​ไปอย่างรวด​เร็ว​

17 ​ปีที่​แล้ว​เขา​ไม่​ใช่​คนเก่งที่มี​ความ​จำ​เป็น​เลิศ​ ​ใน​การทดสอบครั้งแรกคะ​แนนที่ออกมา​ไม่​ดีนัก​ ​แต่​ด้วย​ความ​มุ่งมั่น​ "รอน" ​เฝ้าฝึกฝนตนเองจนพัฒนาขึ้นมา​เป็น​หนึ่ง​ใน​ประวัติศาสตร์ของ​ผู้​ที่มี​ความ​จำ​ยอดเยี่ยม​

หากคุณฝึกฝนเหมือนรอน​ ​ไม่​แน่ต่อไปวันหนึ่งคุณอาจ​จะ​ต้อง​เจอคำ​ถามว่า​ "คุณทำ​ได้​อย่างไร​ ?"